พิธี ผูกข้อไม้ข้อมือ แต่งงานแต่ละภาคตามประเพณีไทยโบราณ

ตั้งแต่ในสมัยโบราณพิธี ผูกข้อไม้ข้อมือ ถือเป็นพิธีแต่งงานที่บ่งบอกว่าคู่บ่าวสาวเริ่มต้นการใช้ชีวิตคู่ฉันสามีภรรยาผู้ใหญ่ทั้งสองฝ่ายรับรู้และเห็นชอบ โดยพิธีต่าง ๆ เป็นไปอย่างเรียบง่ายไม่ซับซ้อน ซึ่งในปัจจุบันก็ยังพอมีให้เห็นกันอยู่บ้าง โดยในแต่ละภาคก็มีรายละเอียดแตกต่างกันออกไปส่วนจะเป็นอย่างไรบ้างมาดูกัน

ผูกข้อไม้ข้อมือ แบบทางเหนือ

การผูกข้อมือแต่งงานทางเหนือจะเรียกว่า พิธีฮ้องขวัญ (พิธีเรียกขวัญ) ขั้นตอนก็คือ พ่อแม่เจ้าสาวจะสวมมาลัยให้เจ้าบ่าวเพื่อรับเป็นลูกเขย ส่วนพ่อแม่เจ้าบ่าวจะสวมมาลัยให้เจ้าสาวเพื่อรับเป็นลูกสะใภ้ แล้วจึงสวมมงคลเติมหน้าผาก หลังจากนั้นจึงเริ่มเข้าสู่พิธีฮ้องขวัญ โดยผู้ทำพิธีคือ หมอขวัญ ใช้เวลาทำประมาณ 20 นาที เสร็จแล้ว หมอขวัญจะผูกข้อมือ ตามด้วย พ่อแม่ ญาติผู้ใหญ่ คนเฒ่าคนแก่ ญาติ และเพื่อน ๆ ของทั้งสองฝ่าย เป็นการอวยพรเพื่อเป็นสิริมงคลให้กับคู่บ่าวสาว ถือเป็นอันเสร็จพิธี

พิธีผูกข้อมือแบบภาคกลาง

พิธีจะเริ่มจากการรับไหว้ โดยเจ้าบ่าวเจ้าสาวจะนั่งหันหน้าเข้าหาพ่อแม่ กราบลงบนหมอน 1 ครั้ง แล้วส่งพานดอกไม้ธูปเทียนให้ พ่อแม่เจ้าเมื่อท่านรับแล้วก็จะกล่าวอวยพร ให้ใช้ชีวิตคู่อย่างมีแต่ความสุข ความเจริญ จากนั้นพ่อแม่จึงผูกข้อมือให้คู่บ่าวสาว เป็นการรับขวัญ หลังจากนั้นบ่าวสาวจะยกพานธูปเทียนแพ และผ้าไหว้หมอบกราบบนหมอน แบมือ 3 ครั้ง กับพ่อคุณแม่ทั้ง 2 ฝ่าย พ่อแม่เปิดธูปเทียนแพ อวยพร พร้อมมอบของขวัญ จากนั้นจึงผูกข้อมือซ้ายของเจ้าสาว และผูกข้อมือขวาให้เจ้าบ่าว คู่บ่าวสาวช่วยกันยกพานของไหว้มอบให้กับพ่อแม่อีกครั้ง เป็นอันเสร็จพิธี

ผูกข้อไม้ข้อมือ แบบภาคอีสาน

พิธีผูกข้อมือแต่งงานแบบภาคอีสาน ขั้นตอนแรกจะบ่าวสาวจะนั่งบริเวณหน้าบายศรี โดยมีพระสงฆ์มาสวดมนต์เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคล และอวยพร ให้ทั้งคู่พบแต่สิ่งดี ๆ ครองเรือนกันอย่างร่มเย็นเป็นสุข หลังจากนั้นจะให้พ่อแม่ของคู่บ่าวสาวใช้สายสิญจน์ด้ายหรือไหมพรมเส้นเล็ก ๆ มาผูกข้อมือ ตามด้วยญาติผู้ใหญ่ คนเฒ่าคนแก่ ญาติคนอื่น ๆ และเพื่อนฝูง ถือเป็นอันเสร็จพิธี

อย่างไรก็ตามในแต่ละพื้นที่พิธี ผูกข้อไม้ข้อมือ แตกต่างกันออกไปบ้างแต่ก็ไม่มากนัก บางแห่งในทางเหนือก็แค่เลี้ยงผี ซึ่งก็ถือว่าเป็นพิธีง่าย ๆ ที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน เพื่อทำให้พ่อแม่ผู้ใหญ่ และคนในชุมชนนั้นรับรู้ว่าทั้งสองตกลงร่วมใช้ชีวิตฉันสามีภรรยา ส่วนการกินเลี้ยงหลังพิธีก็แล้วแต่กำลังทรัพย์ตามตกลงกันของคู่บ่าวสาวจะมีหรือไม่มีก็ได้